Europejski Przegląd Prawa i Stosunków Międzynarodowych

Historia uczelnianego periodyku EWSPA zaczęła się w momencie bardzo szczególnym dla Polski, gdyż pierwszy numer ukazał się dokładnie na początku maja 2004 roku – a zbieżność z datą przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej jest oczywiście nieprzypadkowa.

I już od pierwszego numeru dobitnie manifestowała się zawarta w nazwie pisma europejskość. By się o tym przekonać, wystarczy przywołać kilka tytułów artykułów zamieszczonych w początkowych numerach Europejskiego Przeglądu Prawa (bo w latach 2004–2006 czasopismo nosiło taką właśnie krótszą nazwę):  „Harmonizacja prawa we Wspólnocie Europejskiej i zbliżanie ustawodawstwa polskiego do prawa wspólnotowego”; „Europeizacja polskiego prawa pracy”; „Niemieckie roszczenia odszkodowawczo-windykacyjne wobec Polski : ratione materiae i ratione temporis”; „Karta praw podstawowych: geneza, treść, zakres obowiązywania, próba oceny”; „Co dalej po Tampere? Obszar wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości”;  „Zmiany w prawie karnym skarbowym po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej”;  „Wspólnotowe prawo znaków towarowych”; „Swobodny przepływ pracowników w Unii Europejskiej” czy „Suwerenność państw Unii Europejskiej: prymat i bezpośrednie stosowanie”.

Pierwsze numery periodyku (wstępnie zaplanowano go jako dwumiesięcznik, szybko jednak stał się – i jest po dziś dzień – kwartalnikiem) pozwoliły ponadto zauważyć, że pisywali w nim również autorzy zagraniczni, co i później było stałą praktyką (tak jak wielojęzyczność wybranych numerów).

Merytoryczny kształt początkowych siedmiu zeszytów jest zasługą pierwszego redaktora naczelnego – Piotra Ambroziewicza; wśród autorów byli zaś wtedy między innymi: Witold Wołodkiewicz, Tadeusz Szymanek, Władysław Czapliński, Anne Fort oraz Richard D. Pomp.

Sędzia SN Tadeusz Szymanek pozostał zresztą do końca swoich dni jednym z najważniejszych dla kwartalnika autorów, podobnie jak zmarły w marcu dotychczasowy rektor uczelni Dariusz Czajka. Obaj byli ponadto aktywnymi członkami Komitetu Redakcyjnego od początku istnienia pisma.

W roku 2009 po trzyletniej przerwie kwartalnik reaktywowano pod nieco zmienionym tytułem: „Europejski Przegląd Prawa i Stosunków Międzynarodowych”. Redaktor naczelną została wtedy (i była nią do września 2013 roku) Ewa Boniecka-Bromke. Wiązało się to z pewną zmianą profilu; dotychczasową problematykę prawną (albo w najlepszym razie administracyjno-zarządczą) dopełniły bowiem inne treści: politologiczne – w tym tytułowe stosunki międzynarodowe – socjologiczne oraz pokrewne. Od 2009 kwartalnik poszerzył zatem swój tematyczny zakres o nowe obszary humanistyki. Ta świadomie przyjęta interdyscyplinarność – poniekąd stymulująca poszukiwanie związków między naukami społecznymi  – odzwierciedlała zarazem nowy, podobnie wzbogacony profil uczelni. 

W październiku 2013 redaktorem naczelnym EPPiSM został Jerzy J. Wiatr. Sprawuje on tę funkcję do dziś, pozostając zarazem niezwykle ważnym, niestrudzonym autorem licznych artykułów i recenzji.

Przez ostatnie osiem lat na łamach kwartalnika pojawiła się – w znacznie większym niż wcześniej zakresie – filozofia prawa oraz zagadnienia z nią powiązane. Częściej też spotkać można analizy politologiczne (podejmowane także przez autorów z zagranicy). W gronie autorów zagranicznych publikujących w EPPiSM znalazły się między innymi tak cenione nazwiska światowej nauki, jak:

• Shlomo Avineri – profesor Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie, członek Polskiej Akademii Umiejętności, światowej sławy historyk marksizmu i syjonizmu;
• Anton Bebler – em. profesor Uniwersytetu w Lublanie, profesor zagraniczny EWSPA, prezydent słoweńskiej Euro-Atlantic Council, jeden z najbardziej znanych w świecie teoretyków w zakresie wojskowości i bezpieczeństwa narodowego;
• Ergun Özbudun – profesor Uniwersytetu w Stambule, najwybitniejszy turecki teoretyk prawa konstytucyjnego, profesor honorowy EWSPA;
• Adam Przeworski, profesor New York University i Uniwersytetu Chicago, członek Amerykańskiej Akademii Nauki i Sztuki;
• Elena Shestopal – profesor Moskiewskiego Państwowego Uniwersytetu im.  Łomonosowa, b. wiceprezydent International Political Science Association;
• Aleksander Zapiesocki – rektor Sankt-Petersburskiego Humanistycznego Uniwersytetu Związków Zawodowych, członek-korespondent Rosyjskiej Akademii Nauk,  Zasłużony Działacz Nauki Federacji Rosyjskiej, doktor honoris causa uczelni z USA, Izraela I Ukrainy, profesor honorowy EWSPA.

Wiele zamieszczanych tekstów pozostaje w językach oryginalnych (najczęściej angielskim, rosyjskim i francuskim); dotyczy to zwłaszcza numerów monograficznych, będących zwykle pokłosiem międzynarodowych konferencji; niektóre artykuły zagranicznych autorów są natomiast tłumaczone.

Numery specjalne lub monograficzne EPPiSM poświęcano ponadto – zazwyczaj w całości, niekiedy w znacznej części – bądź to uczczeniu ważnych wydarzeń z naszej najnowszej historii ( jak 20-lecie uchwalenia obowiązującej Konstytucji RP – na łamach kwartalnika znalazł się wtedy bogaty plon konferencji, która odbyła się z tej rocznicowej okazji z udziałem m.in. byłego prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego), bądź też uczczeniu osób zmarłych szczególnie zasłużonych dla uczelni (prof. zw. Adam Bromke, SSN Tadeusz Szymanek, prof. dr hab. Andrzej Bierć, a ostatnio rektor Dariusz Czajka, prof. EWSPA i adwokat).

Ostatnimi czasy do wspomnianego wyżej bogatego tematycznego spektrum czasopisma doszła jeszcze –zyskująca coraz bardziej na znaczeniu – problematyka bezpieczeństwa publicznego.  Choć rzecz jasna najbardziej interesujące kwestie prawa krajowego oraz wspólnotowego, tak ważne i dominujące zwłaszcza w pierwszym, świeżo poakcesyjnym okresie istnienia pisma, nigdy zapewne nie znikną z pola widzenia redaktorów programowych…

Dodajmy, że łamy uczelnianego periodyku od początku były i są otwarte również dla najlepszych studentów i absolwentów EWSPA. Publikowanie wybranych studenckich prac jest jednym z tych narzędzi dydaktyki, które trudno chyba przecenić.

W Komitecie Redakcyjnym kwartalnika zasiadają obecnie (poza jego przewodniczącym i redaktorem naczelnym, prof. zw. dr.  hab. Jerzym J. Wiatrem): dr hab. Barbara Bajor, prof. INP PAN i EWSPA, prof. zw. Anton Bebler, dr hab. Waldemar Gontarski, prof. EWSPA, Daria Pajek oraz prof. dr hab. Roman Wieruszewski.